Πέμπτη 31 Ιουλίου 2014

Τάκης Πατρινούδης


Ο ευπατρίδης του Αγρινιώτικου Αθλητισμού


Από το http://agriniovoice.gr





Υπάρχει κάτι να συγκινήσει κάποιον σήμερα;
Η απάντηση στο ρητορικό αυτό ερώτημα είναι προφανής: ΟΧΙ.
Εμάς όμως μας συγκίνησε κάτι και θέλουμε να το γράψουμε. Μας συγκίνησε η εικόνα μίας βραχύβιας αθλητικής εφημερίδας του Αγρινίου. Είναι μάλλον η πρώτη αθλητική εφημερίδα της πόλης. Έπεσε από τύχη στα χέρια μας το τέταρτο φύλλο της, με ημερομηνία έκδοσης 22 Οκτωβρίου 1962!
Ακριβώς 52 χρόνια πριν!
Τίτλος: «Αθλητική Επαρχία». Μία κιτρινισμένη από την πολυκαιρία κατάθεση ψυχής… Την απλώνουμε πάνω στο Γραφείο και δεν τη χορταίνουμε! Οι ψυχούλες που δεν φώναξαν ποτέ και δεν κάνουν ντόρο στο πέρασμά τους, είναι ακόμα εδώ, σε πείσμα της τυραννικής εντύπωσης ότι… εδώ, τώρα… «δεν υπάρχει τίποτα»…


Αν ονοματιστεί ακριβώς το τι σημαίνει η έκδοση μιας εφημερίδας για μία πόλη, θ’ ακουστεί κάπως… σήμερα που ο Τύπος έχει απαξιωθεί και βρίσκεται στο ναδίρ της υπόληψης, αλλά και της αυτοεκτίμησής του. Το τι σημαίνει δε ο θάνατος μίας έκδοσης, είναι ανείπωτο. Αλλά και τα δύο, η γέννηση και ο θάνατος μιας εφημερίδας σε μια επαρχιακή πόλη, ιδίως όταν θεώνται από μια απόσταση 52 χρόνων, τότε ή τώρα, θέτουν επί τάπητος το ερώτημα: Τι είχαμε, τι χάσαμε και τι θα μπορούσαμε να έχουμε, αν…
Αυτό το «αν»… Αυτό το «αν» είναι όλο το θέμα. Αυτό το διάσημο «αν» του Καραγκιόζη.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή:


Ο Τάκης Πατρινούδης αποφασίζει το 1962 να εκδώσει την πρώτη αθλητική εφημερίδα της πόλης. Στο τέταρτο φύλλο της έκδοσής του που έχουμε μπροστά μας, διαβάζουμε τον πρωτοσέλιδο τίτλο:
«Ο Παναιτωλικός ενίκησεν τον Λεβαδειακόν με 1 – 0». 
Υπότιτλος του πρώτου θέματος:
«Ο Πατραϊκός ισόπαλος του Αστέρος 1 – 1».
Για το κύριο θέμα της η «Αθλητική Επαρχία» γράφει:
«Ο Παναιτωλικός ήτο απογοητευτικός ιδίως στο Β’ ημίχρονο. Λαμπρή η Διαιτησία των κ.κ. Σταμάτογλου – Νυδερίκου – Πατουλάτου».
Για το παιγνίδι του Πατραϊκού με τον Αστέρα υπάρχει ένας υπέροχος τίτλος:
«Ο Διαιτητής κ. Αλησμόνητος θα μείνη αξέχαστος στην Πάτρα».


Στην πρώτη σελίδα της 4σέλιδης (πολυτονικής βεβαίως) εβδομαδιαίας έκδοσης υπάρχει μία φωτογραφία του Παναιτωλικού με τη λεζάντα:
 “Ο «ΠΑΝΑΙΤΩΛΙΚΟΣ» όπως ηγωνίσθη την προηγουμένην Κυριακήν κατά της «ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ» Πρεβέζης (7 – 2)”.
Εντύπωση προκαλεί η χρήση των εισαγωγικών στα ονόματα των ομάδων. Ίσης εντάσεως εντύπωση προκαλεί και η πρωτοσέλιδη αναφορά με τίτλο
«Φίλαθλος δωρεά: Ο Κωνσταντίνος Καραχρήστος εις μνήμην του αδελφού του Σπυρίδωνος διέθεσεν δραχμάς 200 δι’ ενίσχυσιν των φιλάθλων επιδιώξεων της ΑΘΛΗΤΙΚΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ».
Να σημειωθεί ότι η τιμή φύλλου ήταν 2 δραχμαί. Ήταν δηλαδή σα ν’ αγόρασε αυτός ο καλός Αγρινιώτης 100 φύλλα για να στηρίξει τις φίλαθλες επιδιώξεις της αθλητικής εφημερίδας της πόλης του!

Στη σελίδα 2, βρίσκουμε άρθρο…
«Του Θεολόγου κ. Δ. ΦΕΦΕ» με τίτλο στήλης «Άθλησις και Πνεύμα» και τίτλο θέματος «Αγοραπωλησία ποδοσφαιριστών»! Το άρθρο αρχίζει ως εξής: «Εμπορική επιχείρησις ο αθλητισμός – εγράφομεν στο προηγούμενον άρθρον. Εμπορευόμενον είδος οι αθληταί»…

Δίπλα ένα άλλο δίστηλο με τίτλο: «Ο αθλητισμός στίβου – τι πρέπει να γίνει». Το υπογράφει ο ΝΙΚ. ΜΠΟΥΡΛΑΣ. Ακριβώς κάτω από το άρθρο του ΜΠΟΥΡΛΑ ένα ποίημα του Ανδρέου Γιαννόπουλου με τίτλο «Ουζερί»:
«Σαν μπης σ’ αυτό το ουζερί 
για μπάλα θε ν’ ακούσης.
Πέναλτυ, κόρνερ, σουτ συρτά
και φάουλ κι αποκρούσεις. 
Σα θέλης νάσαι ενήμερος 
στης μπάλας τα τερτίπια 
έλα τα βράδυα ταχτικά 
έτοιμα είν’ τα δίχτυα»…


Καπάκι δε η διαφήμιση με απλές αλλά καίριες λέξεις:
«Ούζο εκλεκτό – μεζέδες υπέροχοι και προπαντός συζητήσεις ποδοσφαιρικές μέχρι πρωΐας»…


Στην ίδια σελίδα και στη στήλη «Γνωρίζετε ότι…» ο «Παντογνώστης» γράφει το παρασκήνιο του (προηγούμενου από τον Λεβαδειακό) αγώνα Παναιτωλικού – Αθηναϊκού, όπου «πέφτανε σα βροχή οι πέτρες». Μεταξύ άλλων σημειώνεται το εξής: “Μετά το τέλος του αγώνος στα αποδυτήρια ο προπονητής του Αθηναϊκού – παληός και διεθνής παίκτης του Απόλλωνος Αθηνών – Γ. Καμάρας ακούστηκε να λέη: Κόλπο του Καρποδίνη ήταν ο τραυματισμός του Κουτσογιάννη για να τον αφίσωμε αφύλακτο. Παραδεχόμαστε χωρίς συζήτηση τις αστυνομικές ικανότητες του ανατέλλοντος νεώτερου Σερλοκ Χολμς”. Και το σχόλιο: “Το τέλος του άνω αγώνος ήταν πολύ «υγρό». Τα δάκρυα παικτών, διοικούντων, προπονητού και φιλάθλων έτρεχαν ποτάμι”.

Η στήλη τελειώνει με το εκπληκτικό για την εποχή ειδησάριο:
 «Νεαρά όσο και συμπαθής φίλαθλος ντυμένη στο καναρινί επρωτοστατούσε στις επευφημίες των Αγρινιωτών υπέρ της ομάδος του Παναιτωλικού στον αγώνα με τον Αθηναϊκό».


Πάμε στην τρίτη σελίδα:


Η ταυτότητα: Υπεύθυνος Ύλης: Π. Τριανταφύλλης. Στοιχειοθεσία – εκτύπωση: Εφημ. «ο Λαός». Τηλ.: 2.78 (!) και σε παρένθεση: (Κυριακήν από 8 έως 10 μ.μ.). Συνδρομαί εσωτερικού: Ετήσιαι δρ. 120, εξάμηνοι δρ. 60, τρίμηνοι δρ. 30. ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ: Α΄ κατηγορίας δραχμαί 500, Β΄ κατηγορίας δραχμαί 300, Γ΄ κατηγορία δραχμαί 150.


Στην ίδια σελίδα διαβάζουμε το άρθρο της εφημερίδας «Το ξεκίνημα της Γ.Ε.Α. – Ορειβασίες», δίπλα του το δίστηλο «Εύθυμα και σοβαρά – το φουτ μπωλλλ στην πλατεία» που υπογράφει ο Β.ΚΡΙΣ και παραδίπλα «Αι αθλοπαιδείαι – το μπάσκετ στην Ελλάδα».


Η τέταρτη και τελευταία σελίδα της «Αθλητικής Επαρχίας είναι αφιερωμένη στα υπόλοιπα παιγνίδια μεταξύ των οποίων: Σαφράμπολις – Εύριπος 2 – 1. (ΑΘΗΝΑΙ (του ανταποκριτού μας): Παρουσία 2.000 φιλάθλων η Σαφράμπολις ενίκησε εις το γήπεδον Ν. Ιωνίας τον Εύριπον Χαλκίδος με 2 – 1, ημίχρονον 0 – 0».


Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ρεκλάμες. Οι διαφημίσεις της εποχής. Το ζαχαροπλαστείον ΣΑΝΤΕ, η «βιομηχανία (παρακαλώ) Ηλεκτρικών Επαγγελματικών ψυγείων Ν. Δημόπουλου, η φίρμα της εμπιστοσύνης», τα «κοσμήματα Τέχνης Γιαννόπουλος και Υιοί», η «Σκαπάνη», μηνιαίον περιοδικόν όργανον του Ελληνικού Κέντρου Αγωγής» κ.λ.π.



Πήρατε γεύση. Έτσι δεν είναι; Ο χρόνος που γυρίζει πίσω, είναι πάντοτε γλυκύς. Βλέπεις τι έχουμε χάσει;
Σκέφτεσαι τι ωραίο θα ήταν να μην είχε σταματήσει ποτέ η έκδοση της «Αθλητικής Επαρχίας». Θα ήταν το διαρκές χρονικό μιας ολοένα εξελισσόμενης εποχής! Σκέφτεσαι μετά τι ωραίο θα ήταν να μην έκλεινε ποτέ καμία εφημερίδα! Διότι θα ήταν το διαρκές χρονικό μιας εποχής που περνάει, αλλά εξηγεί πάντα τη ρίζα και την καταγωγή των αισθημάτων μας.
Λεπτομέρειες. Που ακούγονται περιττές. Όμως το χρέος της τοπικής κοινωνίας απέναντι σε ανθρώπους όπως ο Τάκης Πατρινούδης, δεν εξαλείφεται από την συγκυρία, ούτε από την αμνησία των νεότερων γενεών.





Ποιος ήταν ο Πατρινούδης


Δημήτρης Πατρινούδης:
Πρόεδρος του Συλλόγου «Ανδραίμων» από το 1986.
Έφορος στίβου ΓΕΑ επί 30 χρόνια. Ιδρυτικό μέλος ΑΟΑ, Ακαρνάν, Κρόνος Αγίου Κωνσταντίνου, Δόξα Καινουρίου.
Συνολικά 55 χρόνια συμμετοχή στον κλασσικό αθλητισμό!
Εκδότης και διευθυντής της «Αθλητικής Επαρχίας» που εκδόθηκε τον Αύγουστο του 1962, την συντακτική ομάδα της οποίας αποτελούσαν ο Νίκος Μπουρλάς, ο Νίκος Μπαλτάς, ο Παναγιώτης Τριανταφύλλης, ο Βαγγέλης Κρικοχωρίτης.


Στους «Νέους Καιρούς» (14.11.1995) ο Δ. Πατρινούδης γράφει: «Συντρίβονται, δυστυχώς, οι διάσπαρτες αθλητικές δυνάμεις του τόπου μας – ας αναλάβει ο Δήμαρχος μία σωτήρια πρωτοβουλία».
Στο άρθρο του προτείνει: «Δεν θα ήταν προτιμότερο το κάθε σωματείο να ασχολείται με ένα άθλημα, ώστε τα 8 αθλήματα να αντιπροσωπεύονται από τους 8 συλλόγους μας και το αθλητικό δυναμικό να πηγαίνει σ’ ένα απ’ αυτούς»; Συγκεκριμένα προτείνει: Ο Παναιτωλικός στο ποδόσφαιρο, η ΓΕΑ στο στίβο και το μπάσκετ ανδρών, ο ΑΟΑ στο μπάσκετ γυναικών, ο Κόνδωρ στο στίβο γυναικών και το βόλεϊ ανδρών, η Προοδευτική στο βόλεϊ γυναικών, ο Άγριος Δίας στο χάντμπολ ανδρών, ο Φιλαθλητικός στο χάντμπολ γυναικών, ο Ναυτικός Όμιλος στην κολύμβηση ανδρών – γυναικών.
«Με τη λύση αυτή» γράφει ο Τάκης Πατρινούδης, «θα πάψει η συντριβή και θα πρωταγωνιστήσουν τα σωματεία μας στις εθνικές κατηγορίες», διότι, όπως εξηγεί «θα προλάβουμε το 1998 που οι επιχορηγήσεις προς αυτά (τα σωματεία) κόβονται από τις Ομοσπονδίες».


Όπως γίνεται πάντα σ’ αυτές τις περιπτώσεις, κανείς δεν άκουσε τίποτα και ο Πατρινούδης επανέρχεται δύο χρόνια αργότερα (16.2.1998) γράφοντας πάλι στους «Νέους Καιρούς» και στην «Εβδομάδα»: «Μετά από δύο χρόνια τα πράγματα είναι πιο δραματικά. Είχα προτείνει κάθε σωματείο και ένα άθλημα. Μήπως πρέπει να ξεκινήσουμε με το μπάσκετ»;

Σημειολογικά, θα σημειώσουμε ότι: Ο ερωτηματικός τόνος των προτάσεών του και δη κατ’ επανάληψη, με απόσταση δύο χρόνων, φανερώνει την ευγενέστερη ψυχή που μπορεί να συναντήσει κανείς στον δημόσιο λόγο.

Ανιχνεύοντας την προσωπικότητα του Τάκη Πατρινούδη μέσα από σπαράγματα του Τοπικού Τύπου, παραθέτουμε μία δήλωσή του (Αγρίνιο Σπορ, 9.3.1998) με τίτλο «Δεν προδίδω τη ΓΕΑ». Γράφει η εφημερίδα: “Μπορεί να παραγράψει κανείς 40 χρόνια στη ΓΕΑ; Φυσικά όχι και ιδιαίτερα όσον αφορά τον «Πατριάρχη» του Αθλητισμού Δημ. Πατρινούδη. Πέραν την όποια διένεξη έχει, αφού ορισμένοι τόλμησαν να τον απομακρύνουν, ο ίδιος φροντίζει να μεταφέρει συχνά πυκνά τον σεβασμό που τρέφει για τον αγρινιώτικο σύλλογο. Δέχτηκε προτάσεις από Ιωνικό και Κόνδωρα να εισχωρήσει στα Δ.Σ. αλλά αυτός αρνείται: «Να βοηθήσω ναι. Να εμπλακώ ποτέ. Γιατί θα αισθάνομαι ότι θα προδώσω το σωματείο μου» δηλώνει με έμφαση ο Δημήτρης”.
Να πάλι το μεγαλείο! Από πόσους ανθρώπους ακούς μια τέτοια κουβέντα; Και η απορία φυσικά είναι: Γιατί στο DNA του Ελληνικού λαού δεν αποδίδεται αυτό το μεγαλείο της Ελληνικής ψυχής, αποδίδονται όμως σ’ αυτό (και δη με βεβαιότητες) οι λόγοι και οι πράξεις των πιθήκων; Τι άλλο τάχα πρέπει να κάνει κανείς για να δείξει στην κοινωνία την Ελληνοσύνη του ως αντίδοτο στην διάχυτη βαρβαρότητα;

Η ευαισθησία του Τάκη Πατρινούδη αποδεικνύεται από ένα ακόμη σημείωμά του στους «Νέους Καιρούς» (28.1.1997), όπου γράφει: «Παρετήρησα με λύπη μου ότι από την αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου Αγρινίου, την οποία με τρόπο θαυμαστό εκσυγχρόνισε και εξωράισε ο ρέκτης Δήμαρχος κ. Θύμιος Σώκος – λείπει ο ζωγραφικός πίνακας με τις προσωπογραφίες των Μεγάλων Ευεργετών του Αγρινίου Αφών Παπαστράτου – πίνακας που ήταν παλαιά ανηρτημένος εκεί μέσα».

Στις 20 Μαρτίου 2006 ο πρόεδρος του Συλλόγου «Ανδραίμων» Τάκης Πατρινούδης δίνει συνέντευξη στον «Τίτλο των Σπορ» με τίτλο: «1986 – 2006, 20 χρόνια πρωτάθλημα επιχειρήσεων». Ο Τάκης Πατρινούδης ερωτάται από τον συνεργάτη της εφημερίδας Γιάννη Γιαννόπουλο για τον σκοπό του Συνδέσμου. Και απαντά: «Ανάπτυξη του μαζικού αθλητισμού σε ποδοσφαιρικές ηλικίες άνω των 35 ετών». Στα 19 χρόνια διεξαγωγής του πρωταθλήματος ο αριθμός των ποδοσφαιριστών που συμμετείχαν ήταν σε κάθε αγωνιστική 350, ενώ στα 19 συνεχή χρόνια «ο αριθμός που προκύπτει από τα μητρώα ανέρχεται σε 1200 περίπου, μεταξύ των οποίων οι ποδοσφαιριστές Τσάμης, Ττσίτος, Ταλαμάγκας, Καλύβας, Μπελεβώνης, Σταρακάς, Μπαλτούμας, Ξανθόπουλος, Ντελής, Κουτσογιάννης, Βασιλείου, Ζήκος, Τάκος, Αφοί Μανδέλου και πολλοί άλλοι»…

Η «Εβδομάδα» (17.1.1997) σημειώνει: «Θέλουμε να επισημάνουμε την τεράστια προσφορά του Τάκη Πατρινούδη στον αθλητισμό γενικά μέσω της ΓΕΑ και βεβαίως την εμμονή του να μην συμπράξει σε εκλογικιστικά τερτίπια που ανασκαλεύουν τη μόνιμη κόντρα Γράψα – Πετρούλα». Είναι άδικο να επιχειρείται να μειωθεί ο Τάκης μέσα από μια αντιπαράθεση που κάνει κακό μόνο στο σωματείο».

Αναφέραμε ενδεικτικά μερικά δημοσιεύματα που δείχνουν τη μακρόχρονη προσφορά στον ευγενή αυτόν Αγρινιώτη, στον ευπατρίδη Τάκη Πατρινούδη. Ξεκινώντας από την εκδοτική του απόπειρα το 1962 για την ίδρυση μιας Τοπικής αθλητικής εφημερίδας, μπορούμε παραπλεύρως να διακρίνουμε ότι ένα εκδοτικό όνειρο για μια τοπική εφημερίδα είναι απολύτως συνυφασμένο με κάθε άλλη διάθεση κοινωνικής προσφοράς σε οιονδήποτε χώρο, άρα η έκδοση και η συντήρηση μιας τοπικής έκδοσης, είτε από το ρόλο του εκδότη, είτε από το ρόλο του αναγνώστη, αποτελούν παρουσία ή απουσία της ίδιας ευαισθησίας, η οποία και σηματοδοτεί την κουλτούρα μιας ολόκληρης πόλης και όχι μόνο μίας προσωπικότητας που ηττήθηκε από την πλέμπα, σε βαθμό τουλάχιστον που σήμερα ξεχνιέται ακόμα και η οφειλόμενη δημόσια τιμή σε αυτήν. Το τέταρτο φύλλο της «Αθλητικής Επαρχίας» που διαβάσαμε, μας συγκίνησε, ναι, «σηκώθηκε η τρίχα μας κάγκελο», κατέδειξε όμως σημειολογικά και όλα εκείνα τα σύγχρονα θέματα του Τοπικού Τύπου, για τα οποία θα συγκινούνται κάποιοι άλλοι Αγρινιώτες 52 χρόνια αργότερα, σκαλεύοντας τότε το 2014, και δεν θα διαφέρουν σε τίποτε από τούτα, με τα οποία θέλουμε εδώ, τώρα, να κλείσουμε αυτό το άρθρο, ομολογώντας τη μελαγχολία και τη λύπη που – πέραν της συγκινήσεως – μας προκάλεσε…





* Το παρακάτω «Χρονικό» του Β.ΚΡΙΣ (Βαγγέλη Κρικοχωρίτη) δημοσιεύτηκε στο «Αγρίνιο Σπορ» (1.4.1981). Το αναδημοσιεύουμε διατηρώντας την δική του ορθογραφία.

Χρονικό Ο Τάκης

Και ξαφνικά ήρθε ο Τάκης.

Καλημέρα. Θα πιεις καφέ; Τσιγάρο και καφέ ο Τάκης ποτέ. Το λοιπόν; Θα βγάλουμε μια Αθλητική εφημερίδα. Το «ΑΓΡΙΝΙΟ ΣΠΟΡ». Θα γράψης κάτι;

Θυμάσαι που έγραφες τότε που βγάζαμε την «Αθλητική Επαρχία»; Πριν είκοσι χρόνια; Δεν έχει σημασία. (τι σημασία έχουν για τον Τάκη… είκοσι χρόνια. Αυτός είναι ξανά παιδί). Τι θες να γράψω; Ότι θέλεις. Άρθρο. Χρονογράφημα… Καλά βρε Τάκη και πώς θα βγει η εφημερίδα. Έχεις λεπτά; Θα βρεθούν… Μπράβο Τάκη, αθεράπευτα αισιόδοξος. Εγώ να σε βοηθήσω… σε ότι μπορώ (λεπτά εγώ βέβαια δεν έχω).
Και κει είναι που ξύπνησε από μέσα μου το παληό μεράκι. Και νάμε τώρα να γράφω χρονογράφημα σε ρυθμό πυρετικού δημοσιογραφικού οίστρου!! (ο άλλος με πήρε στο τηλέφωνο νυχτιάτικα. Έλα Βαγγέλη, το έγραψες το άρθρο; Την πρώτη τυπώνουμε). Και περιεπλέχθην εις περιπλόκους δημοσιογραφικάς περιπλοκάς και… άντε ρε Τάκη Τάκη και θα σε εκδικηθώ εγώ.

Τον ξέρετε τον Τάκη;

Αν δείτε στους δρόμους ή στα γήπεδα, ένα ψηλό, απροσδιορίστου ηλικίας αλλά πάντα δραστήριο να κουβαλάει πότε στον ώμο, πότε υπό μάλης, μπάλλες, δίσκους, δίσκους, σφαίρες, ακόντια, δοκάρια του βόλεϋ, δύχτια, χρονόμετρα, σφυρίχτρες και όλα τα αθλητικά μαραφέτια.

Αν δείτε ένα σοβαρό και αγαθό κύριο να μοιράζει σωβρακάκια, φανέλλες, κάλτσες, παπούτσια, κορδόνια, και τέτεια σε μια αθλητικά ομάδα και μετά να φροντίζει ιδρωμένος να τα ξαναμαζέψει…

Αν δείτε έναν άνθρωπο να τρέχει για πλυντήρια, για έγκιση εισητηρίων, για άδειες αγώνων, για γιατρό, για τον επιστάτη, για τα φώτα του γηπέδου, για τον πονόδοντο ή για τον πονοκέφαλο ενός παίχτη…

Αν τέλος δείτε ένα χαμάλη, έναν υπηρέτη, αλλά ένα αγνό και ανιδιοτελή «δούλο» του αθλητισμού… ε τότε τον γνωρίσατε. Αυτός είναι ο Τάκης.

Ο Τάκης με το μεγάλο μεράκι. Ο Τάκης ο ήρεμος αλλά πάντα δραστήριος. Ο Τάκης που μόνο μ’ αυτόν καταξιώνεται η Αθλητική ιδέα. Μια ζωή αφιερωμένη στο καλό Αθλητισμό. Ο Τάκης, ένας τύπος που εκφράζει στην ιδανικώτερη μορφή τον πραγματικό Αθλητισμό παράγοντα.

Τέτοιους Τάκηδες αν είχαμε καμπόσους θα πήγαινε καλλίτερα ο Αγρινιώτικος αλλά και ο Εθνικός μας αθλητισμός.


Τάκη μου… τάθελες.

Β. ΚΡΙΣ.



* Στη στήλη «Πρόσωπα» της «Ομάδας» (7 Απριλίου 2003) ο Διονύσης Μπαμπαρούτσης γράφει για τον Τάκη Πατρινούδη:


«Ο αφανής»


Περάσανε τριάντα χρόνια από τότε που το Αγρίνιο έγινε κομμάτι της ζωής μου, με άνδρωσε, μου έδωσε την δυνατότητα να δημιουργήσω οικογένεια, να βρω καινούργιους φίλους, να παλέψω για τα όνειρά μου.

Δεν ήμουν άγνωστος στον αθλητικό κόσμο του Αγρινίου λόγω της ενασχόλησής μου με τον αθλητισμό και δεν δυσκολεύτηκα να βρω αντικείμενο απασχόλησης, που ήταν απασχόληση ψυχής. Στην διαδικασία για το αν θα ήθελα να δουλέψω σαν προπονητής στα 2 – 3 σωματεία που υπήρχαν τότε στο Αγρίνιο γνώρισα τον Τάκη, που από εκείνη την στιγμή και μετά μπλεκόμασταν με διαφορετικές ιδιότητες ο ένας στα πόδια του άλλου. Νομίζω ότι σημαντικοί και σπουδαίοι στην ζωή δεν είναι μόνο αυτοί που η μοίρα τους πραγματικά τους έταξε να είναι ηγέτες, να βοηθούν και να κατευθύνουν τον κόσμο. Δεν είναι μόνο αυτοί που οι συνθήκες ίσως και οι γνώσεις τους έδωσαν την δυνατότητα να οδηγούν κάποιον ουλαμό στην ζωή ή κάποιο λόχο ή κάποιο σύνταγμα. Δεν είναι μόνο εκείνοι που δηλώνουν κάτι στη νεαρή τους ηλικία και μετά σκαρφαλώνουν στους λόφους, στα υψίπεδα ή έστω στις μικρές κορφούλες για να ατενίζουν τους παρακάτω και να αφήνουν το βουνό πίσω τους.

Δεν είναι αυτοί που μέσα από κάθε είδους και μέσο προβολής λένε: «εδώ είμαι». Πιστεύω ότι είναι οι διπλανοί μας άγνωστοι, οι καθημερινοί μας φίλοι, οι χιλιάδες ανώνυμοι που δίνουν το παρόν ακόμη και εκεί που δεν τους το ζητάνε για να δώσουν χέρι βοηθείας, αυτοί όλοι πάνε κατευθείαν στην κορυφή του βουνού όντας άγνωστοι – γνωστοί. Τέτοιος ήταν και ο Τάκης. Όταν τον γνώρισα, το βαρύ και Σπαρτιάτικο ύφος του δεν μου γέμισε το μάτι, η αποτομιά του μερικές φορές μας έφερνε σε σύγκρουση.

Με την πάροδο όμως των χρόνων και την συνεργασία μας, αντελήφθηκα με τι άνθρωπο είχα να κάνω. Έκανε πάντα εκείνο που πίστευε και αυτό που μας έφερνε αρχικά σε συγκρούσεις, ήταν πεισματάρης και επίμονος, παρόλα αυτά ήταν άδολος, απόλυτα τίμιος και με χρυσή καρδιά. Την θέση του στρατιώτη, του δεκανέα, του λοχία, του ταγματάρχη δεν την ζήτησε ποτέ. Πάντα στην πρώτη γραμμή, στις επάλξεις του αθλητισμού, έδινε και δίνει ακόμη με ασύμμετρο πάθος την αγάπη του για ό,τι έχει σχέση με κάθε μορφής άσκηση. Αναλάμβανε πάντα ό,τι οι άλλοι δεν θεωρούσαν σπουδαίο, που όμως πάντα αυτός το έφερνε σε πέρας. Συγκρουότανε με φίλους και συνεργάτες όταν έβλεπε την παραμικρή παρεκτροπή, ήταν και είναι ατόφιος.

Λάτρευε τα παιδιά και εκεί έβγαζε την χρυσή καρδιά του και η ευτυχία της κορυφής του έδωσε την δυνατότητα για 50 περίπου χρόνια να χορτάσει πρωταθλητές. Να χορτάσει πρωταθλητές που έγιναν γονείς και του έστειλαν τα παιδιά τους, να χορτάσει πρωταθλητές που έγιναν επιστήμονες, που έγιναν επώνυμοι. Αφανής ίσως για ένα ευρύτερο κοινό έξω από το Αγρίνιο ο Τάκης, αλλά επιφανής και στην κορυφή του βουνού για την ψυχή του, για την ψυχή του αθλητισμού και για όσους τον ξέρουν στην πόλη του Αγρινίου.

Με τον Τάκη τον Πατρινούδη συγκρουστήκαμε πολλές φορές, αλλά πάντα καταλάβαινα αυτήν την χρυσή καρδιά, αυτόν τον άδολο εραστή του αθλητισμού, αυτόν τον απλό αγωνιστή, αυτόν τον άνθρωπο. Συνεχίζω να πιστεύω ότι ο αθλητισμός όπως και όλες οι κοινωνικές δραστηριότητες έχουν ανάγκη από Πατρινούδηδες που θα υπηρετούν ταπεινά, με ενθουσιασμό και χωρίς σκοπιμότητες την πρώτη γραμμή της κοινωνικής ζωής.



Share
Divider Graphics
~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

Τρίτη 29 Ιουλίου 2014

«Έλα το παγωτοοοοοό»

του Κώστα Μπούτιβα




«Έλα το παγωτοοοοοό».
Τη φωνή αυτή την πρωτοάκουσα έξω απ’ το γυμνάσιο το «Παπαστράτειο» πάνω στο πάρκο τέλη δεκαετίας του 60, που δίναμε εξετάσεις τότε παιδαρούδια του δημοτικού, για να μπούμε στο γυμνάσιο. Κι από τότε έγινε μια από τις πιο αγαπημένες καλοκαιρινές φωνές των παιδικών μας χρόνων. Ήτανε ο πλανόδιος παγωτατζής που τα καλοκαιρινά τα μεσημέρια καβάλα στο τρίκυκλό του τριγυρνούσε στις πιάτσες  φωνάζοντας την πραμάτεια του: «Έλα το παγωτοοοοοό».
Κι ήταν ο φίλος όλων των παιδιών, και με την λευκή του μπλούζα, ο Άγγελος των παιδικών μας χρόνων. Κι ήταν παντού, σ’ όλους τους δρόμους, σ’ όλα τα σοκάκια της πόλης, σ’ όλες τις ηλιόλουστες μέρες του Καλοκαιριού.
Πρώτα ακούγονταν κάποια τσιριχτή φωνή: «Ήρθε ο παγωτατζής, γρήγορα τρέξτε, ήρθε ο παγωτατζής». Και μετά η μελωδική μπάσα φωνή του ασπροφορεμένου με τα ψαρά μαλλιά που στεφάνωναν το ρυτιδωμένο του πρόσωπο. «Έλα το παγωτοοοοοό». Τρέχαμε τότε όλα τα παιδιά, ποιός να πρωτοφτάσει, ποιός να πρωτοπάρει το γεμισμένο χωνάκι με το παγωτό, με μια κουταλιά σιρόπι βύσσινο στη κορυφή του.


Στεκόμασταν γύρω του, κι εκείνος μας κοίταζε όλους στα μάτια, λες κι έψαχνε να βρει μήπως έλειπε κανένας. Κοίταζε μετά τα χωνάκια αραδιασμένα το ένα μέσα στο άλλο, στο πλαστικό κουβά, σα να τα περιεργάζονταν. Τα έκοβε με το μάτι αν φτάνανε για όλους μας. Δεν ήθελε ποτέ ν’ αφήσει θλιμμένα τ’ αθώα μάτια των μικρών του πελατών.
Εκείνη τη μεγάλη στιγμή, όλοι σιωπούσαμε. « Ποιόν θα φιλέψουμε πρώτο σήμερα; Ρωτούσε, και το πρόσωπό του φωτίζονταν απ’ το χαμόγελο. Τα ψαρά μαλλιά του ανακατεύονταν κάτω απ’ τ’ άσπρο «κασκέτο» λες και τ’ ανέμιζε μια αύρα χαράς. Έπαιρνε το πρώτο χωνάκι, και το έδινε πάντα στο Θανάση τον κουτσό. Το ξέραμε εκείνος ήταν πάντα ο πρώτος, όμως κανείς μας δεν διαμαρτύρονταν. Κι αν κάποιος έμενε παράμερα κλαψουρίζοντας «δεν έχω σήμερα λεφτά» τον φώναζε κοντά του, του χάιδευε το κοντοκουρεμένο του μαλλί του έδινε το παγωτό και του ’λέγε: «Δεν πειράζει, θα μου τα δώσεις αύριο όταν θα έχεις».
Το πραγματικό του όνομα λίγοι το γνώριζαν, κι ούτε το έμαθα ποτέ, όλο το Αγρίνιο τον φώναζε παγωτατζή. Παίζαμε γύρω του, φωνάζαμε, και τίποτα δεν έτρεχε. Και όταν έφευγε τον συνοδεύαμε μέχρι παρακάτω,  με τις σκισμένες «ελβιέλες» να σέρνονται στα ιδρωμένα πόδια μας.
Σα γύρισα απ’ το στρατό, σ’ ένα καφενείο εκεί κοντά στο ΙΚΑ, στου Κοράκη το στενό ένα Καλοκαίρι, αναζήτησα τον καλόκαρδο παγωτατζή. Δεν τον βρήκα. Μου είπαν πως είχαν να δουν το τρίκυκλο κάνα δυο τρία Καλοκαίρια. Και η πόλη όλη μου έμοιαζε κενή, με μια όψη πένθιμη. Και όντος ήτανε κενή. Τα σοκάκια της, που βούιζαν ακατάπαυστα από χαρούμενα παιδιά, είχανε τώρα μια παράξενη νέκρα. Έλειπε εκείνη η μεγάλη καρδιά του παγωτατζή, έλειπε εκείνη η μελωδική μπάσα φωνή, που γέμιζε τους δρόμους με χαρούμενες παιδικές φωνές: «Έλα το παγωτοοοοοό».






Share
Divider Graphics
~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

Τετάρτη 23 Ιουλίου 2014

Ο Μύλος του Ραμμόπουλου....

...και το Ταμπακαριό του Σκεπαρνιά.



O νερόμυλος του Ραμμόπουλου, λειτουργούσε με νερό που ερχότανε με αύλακα από την Ερμίτσα. Αυτός ο αύλακας δεν εξυπηρετούσε μόνο τον μύλο. Το νερό που έφερνε χρησιμοποιούνταν πρωτίστως στην άρδευση των καπνών. Ο μύλος, που τώρα δεν υπάρχει κάτι που να μαρτυράει την κάποτε ύπαρξή του, βρισκόταν στην πλατεία Μητροπολίτου Χριστοφόρου (Τρία φανάρια) στην Ντούτσαγα. Εξυπηρέτησε για πολλά χρόνια όχι μόνο την περιοχή της Ντούτσαγας αλλά και την ευρύτερη περιοχή καθώς και κόσμο που ερχόταν από άλλες περιοχές, διότι ο Ραμμόπουλος ήταν πολύ καλός μάστορας στο άλεσμα, όπως έλεγαν οι μεγάλοι.
Πίσω από το μύλο φαίνονται οι καμάρες που από πάνω τους περνάει ο αύλακας με το νερό.

Ζωγραφική απεικόνιση του νερόμυλου και του ταμπακαριού.


Το ψηλό σπίτι που φαίνεται πιο πίσω είναι το «Σκεπαρνέικο», το σπίτι του Γιάννη Σκεπαρνιά. Εκεί ήταν και το βυρσοδεψείο που διατηρούσε, το γνωστό στην εποχή του, «Ταμπακαριό του Σκεπαρνιά».

Στην περιοχή της Ντούτσαγας υπήρχαν δύο νερόμυλοι. Αυτός του Ραμμόπουλου και ο «Κάτω Μύλος», όπως τον έλεγαν οι παλιοί, ο μύλος του Δημάκη. Το νερό που έφευγε από τον μύλο του Ραμμόπουλου τροφοδοτούσε στην συνέχεια τον μύλο του Δημάκη.

Δευτέρα 14 Ιουλίου 2014

12 και 13 Ιουλίου του 1944

Η μάχη της Αμφιλοχίας

Είναι πολύ δύσκολο να αναφερθείς στα γεγονότα εκείνης της μαύρης εποχής. Αντιδράσεις και αμφισβητήσεις από πολλές πλευρές. Για το συγκεκριμένο γεγονός και ιδιαίτερα για τους νεκρούς άμαχους έχει γίνει δίκη, έχουν ειπωθεί πολλά, έχουν αμφισβητηθεί αρκετά, έχουν παραποιηθεί πολλά και ο λόγος, όπως θα διαπιστώσετε διαβάζοντας τα γεγονότα που έλαβαν χώρα εκείνες τις δύο μέρες, εμφανής...οι αγριότητες που συνέβησαν.
Το παρακάτω άρθρο έχει ανηρτηθεί στον "Κόκκινο Φάκελο" με προσθήκες μετά από προσωπική έρευνα. 








Η μάχη της Αμφιλοχίας έλαβε χώρα από την 12η μέχρι την 13η Ιουλίου του 1944 στην πόλη της Αμφιλοχίας Αιτωλοακαρνανίας στο Ξηρόμερο. Οι μάχη δόθηκε ανάμεσα στον ΕΛΑΣ και τις γερμανικές και συμμαχικές προς αυτές δυνάμεις. Η μάχη της Αμφιλοχίας αποτελεί την μεγαλύτερη τακτική επιχείρηση του ΕΛΑΣ σε όλη την διάρκεια της ένοπλης δράσης του, τόσο από πλευράς δυναμικού όσο και από αυτήν των επιτευγμάτων και έδειξε ότι οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ ήταν εξίσου ικανές να μάχονται αποτελεσματικά και σε κατοικημένη περιοχή.

Η μάχη του ΕΛΑΣ αποφασίστηκε από το Γενικό Αρχηγείο του ΕΛΑΣ για δύο κυρίως λόγους

1) Για να αποδυναμωθεί η Γερμανική δύναμη στον δρόμο Ιωαννίνων Αγρινίου, δρόμος πολύ σημαντικός για τις διακινήσεις αγαθών και στρατευμάτων

2) Γιατί κατά τον Ιούλιο του 1944, με την ναζιστική Γερμανία να βρίσκεται σε υποχώρηση, η γερμανική διοίκηση στην Ελλάδα επιθυμούσε να έχει εξασφαλισμένη την οδική αρτηρία που ένωνε την χώρα με τα Βαλκάνια. Ο λόγος ήταν ότι σε περίπτωση υποχώρησης τους οι δρόμοι έπρεπε να είναι ανοιχτοί. Όμως με τον ΕΛΑΣ να δραστηριοποιείται στην Πίνδο και την Στερεά κάτι τέτοιο δεν ήταν εφικτό. Έτσι ήδη από τον Μάρτη του 1944 οι Γερμανοί ξεκινούν μεγάλη επίθεση στον ΕΛΑΣ Μακεδονίας, Στερεάς και Ηπείρου με δύο μεραρχίες και άλλα ενισχυμένα σώματα στρατού. Έτσι με την μάχη της Αμφιλοχίας ο εχθρός θα αποσπούσε δυνάμεις του και η πίεση σε άλλα μέτωπα θα ελαττώνονταν.


Το 2/39 Σύνταγμα στην Αμφιλοχία



Η μάχη της Αμφιλοχίας ξεκίνησε στις 12 Ιουλίου, όμως ήταν μια επιχείρηση που προετοιμάζονταν εβδομάδες παρθεί η τελική απόφαση για την υλοποίησή της. Αποφασίστηκε λοιπόν να εκτελεστεί σε συνδυασμό με γενικότερες μικρότερης κλίμακας επιχειρήσεις στην περιοχή. Η Αμφιλοχία αποτελεί σταυροδρόμι τριών οδικών οδών, μία πηγαίνει για Αγρίνιο (ανατολικά) , μια για Άρτα και Ιωάννινα (προς Βορρά) και η τελευταία (νοτιοδυτικά) για Βόνιτσα και Λευκάδα. Ο ΕΛΑΣ θέλοντας να εξασφαλίσει την απόλυτη επιτυχία στις επιχειρήσεις στην Αμφιλοχία, έκανε συντονισμένες επιχειρήσεις και κατά μήκος αυτών των τριών αρτηριών. Η ευθύνη για την επιχείρηση, αναλογούσε στην 8η Μεραρχία του ΕΛΑΣ που είχε ως χώρο ευθύνη της την περιοχή Βάλτου - Ξηρομέρου και σταθμό διοίκησης το χωριό Σταθά. Η σύσταση της Μεραρχίας ήταν η παρακάτω:

8η Μεραρχία ΕΛΑΣ

6η Ταξιαρχία (περιοχή αλβανικών συνόρων)
7η Ταξιαρχία ( Σύνταγμα 2/39, 24ο Σύνταγμα)
Συγκρότημα Τζουμέρκων ( 3/40 Σύνταγμα, 5ο Σύνταγμα, ιταλική ορεινή πυροβολαρχία 7,5 χιλ)


Στην μάχη της Αμφιλοχίας μέρος θα έπαιρναν το 2/39 Σύνταγμα, το 24ο και το 3/40. Παρακάτω παραθέτουμε την δική τους σύσταση, σύμφωνα με το Αρχείο Εθνικής Αντίστασης.
2/39 Σύνταγμα

1ο Τάγμα: 290 άνδρες 174 τυφέκια 36 στεν 28 οπλ/λα 4 πολυβόλα
2ο Τάγμα: 310 άνδρες 158 τυφέκια 38 στεν 26 οπλ/λα 4 πολυβόλα
3ο Τάγμα: 340 άνδρες 186 τυφέκια 37 στεν 28 οπλ/λα 4 πολυβόλα
Λόχος μηχ/των: 48 άνδρες 39 τυφέκια 8 στεν 1 οπλ/λα 3 ομαδικοί όλμοι
Διμοιρία ΕΠΟΝ: 37 άνδρες 25 τυφέκια 9 στεν 3 οπλ/λα
Διμοιρία Κατ/φων 18 άνδρες 15 τυφέκια 3 στεν

24ο Σύνταγμα

Άνδρες 430
Τυφέκια 181
Στεν 28
Οπλ/λα 9
Πολυβόλα 2
Ομαδικοί Όλμοι 1


3/40 Σύνταγμα

1ο Τάγμα: 370 άνδρες 218 τυφέκια 67 στεν 27 οπλ/λα 6 πολυβόλα
Ουλαμός Βαθμ/ων 90 άνδρες 52 τυφέκια 18 στεν 6 οπλ/λα
Διμοιρία ΕΠΟΝ 42 άνδρες 20 τυφέκια 15 στεν 3 οπλ/λα
Διμοιρία Κατ/φών 16 άνδρες 12 τυφέκια 4 στεν
Λόχος Μηχ/των 60 άνδρες 41 τυφέκια 9 στεν 2 οπλ/λα 1 πολυβόλα 2 όλμους
2ο Τάγμα 450 άνδρες 319 τυφέκια 34 στεν 28 οπλ/λα 4 πολυβόλα
ΙΒ Πυροβολαρχία 85 άνδρες 65 τυφέκια 10 στεν 3 οπλ/λα 2 πολυβόλα 2 πυροβόλα

Ο καπετάν Γιαννούλης 
με άλλους άνδρες του 2/39 συντάγματος


Πρόσωπα του προσωπικού της 8ης Μεραρχίας

Στρατηγός: Γεράσιμος Αυγερόπουλος  (*1)
Ταγματάρχης Πεζικού: Κώστας Καρπουζής
Ταγματάρχης Πεζικού: Στάθης Αρέθας (*2)
Διευθυντής Γραφείου Επιχειρήσεων: Θέμης Μοσχάτος
Διευθυντής Κρυπτογραφικού : Γεράσιμος Πρίφτης (*3)
Λοχαγός Καταστροφών: Λάμπρος Παναγιώτου
Διοικητής 3ου Τάγματος 2/39: Βασίλης Σκιαδάς (Επαμεινώνδας) (*4)
Καπετάνιος Πάνος Γιαννούλης: καπετάνιος ομάδας του 3ου Λόχου του 2/39 (*5)
Καπετάνιος Βασίλης Τσούνης : καπετάνιος ομάδας του 3ου Λόχου του 2/39 (*6)
Καπετάνιος Νίκος Παπαζέκος : καπετάνιος ομάδας του 3ου Λόχου του 2/39 (*7)
Καπετάνιος Γ. Στάικος : καπετάνιος ομάδας του 3ου Λόχου του 2/39
Καπετάνιος Γ. Κατσαρός: καπετάνιος ομάδας του 3ου Λόχου του 2/39
Καπετάνιος Γ. Γκαραβέλος : καπετάνιος ομάδας του 3ου Λόχου του 2/39

Τα προπαρασκευαστικά στάδια περιλαμβάνουν πλήθος αναφορών για τις δυνάμεις του εχθρού σε όλη την περιοχή. Επίσης δίνεται εντολή στο ΕΑΜ και την Κομματική Οργάνωση Αμφιλοχίας να παρέχουν το συντομότερο δυνατό, πληροφορίες για τις θέσεις και τους αριθμούς του εχθρού. Την επιχείρηση αυτή αναλαμβάνει ο Βασίλης Στραβομύτης (Κόκκινος), υπεύθυνος του ΕΑΜ Αμφιλοχίας.
Οι πληροφορίες που συγκεντρώνονται στον σταθμό διοίκησης της Μεραρχίας είναι ανησυχητικές και όλα δείχνουν ότι η μάχη θα είναι μεγάλη και δύσκολη.

Ο Ταγματάρχης Στάθης Αρέθας με τους άντρες του
Οι πληροφορίες για τις γερμανικές δυνάμεις στην περιοχή ήταν οι παρακάτω:

400 Γερμανοί οπλίτες στην Άρτα
50 Γερμανοί οπλίτες στο φυλάκιο στο Κομποτί ν. Άρτας
100 Γερμανοί οπλίτες στο χωριό Μενίδι με δύο πεδινά κανόνια
30 - 40 Γερμανοί οπλίτες στο φυλάκιο του Μακρινόρους
80 - 90 Γερμανοί οπλίτες στο φυλάκιο στο Κρίκελο σε πλήρη οχύρωση
30 Γερμανοί οπλίτες στο φυλάκιο Αράπη με βαριά πυροβόλα και νάρκες
260 Γερμανοί οπλίτες στην Αμφιλοχία οργανωμένοι σε τρία φυλάκια, στις τρεις εισόδους της πόλης
80 Γερμανοί οπλίτες στο ισχυρό φυλάκιο του Ρίβιου στον δρόμο Αμφιλοχίας - Αγρινίου
200 Γερμανοί οπλίτες στην Βόνιτσα
180 Γερμανοί οπλίτες στο Μοναστηράκι με δύο βαρείς όλμους
Στο Αγρίνιο τεράστια δύναμη Γερμανών, που όμως ήταν εκτός της περιοχής ευθύνης της 8ης Μεραρχίας
Συνολικά στον τομέα δράσης της η 8η Μεραρχία είχε να κάνει με περίπου 1200 άρτια εξοπλισμένους Γερμανούς με μικρή δύναμη ταγματασφαλιτών.

Μέσα στην Αμφιλοχία οι Γερμανοί ήταν οργανωμένοι σε τρία φυλάκια, ένα σε κάθε έξοδο της πόλης. Στην πόλη υπήρχε αποθήκη καυσίμων, στρατώνας, αποθήκες πυρομαχικών, σταθμός οχημάτων και περίπου 200 άλογα και μουλάρια. Οι Γερμανοί διέθεταν πολυβόλα, όλμους και ανεξάντλητα πυρομαχικά. Επίσης πολλά σπίτια είχαν επιταχθεί για να γίνουν στρατώνες, γραφεία ή αποθήκες. Τέλος σημαντικό είναι να αναφερθεί ότι η πόλη ήταν αρτίως συνδεδεμένη με ασύρματο δίκτυο επικοινωνίας.

Πάνος Γιαννούλης


Μπροστά σε αυτές τις συνθήκες η διοίκηση της Μεραρχίας αποφασίζει τα παρακάτω:
Ολοκληρωτική κατάληψη της Αμφιλοχίας
Ολοκληρωτική κατάληψη του Μενιδίου
Χτύπημα και απομόνωση φυλακίου Κρίκελου
Χτύπημα και απομόνωση φυλακίου Ρίβιου
Καταστροφή και φραγή των δρόμων Αγρινίου - Αμφιλοχίας, Βόνιτσας - Αμφιλοχίας, Άρτας - Αμφιλοχίας

Η διοίκηση με το σχέδιό της αυτό αποφασίζει έξυπνα την απομόνωση της Αμφιλοχίας από κάθε δρόμο ή περιοχή που οι Γερμανοί θα μπορούσαν να έχουν στείλει ενισχύσεις. Οι εντολές είναι σαφείς και στοχεύουν σε δύο άξονες: Πλήρη αιφνιδιασμό και οικονομία δυνάμεων. Ο ΕΛΑΣ δεν είχε την δυνατότητα να ανεφοδιάζεται εύκολα ούτε σε προσωπικό ούτε σε υλικά και αν ο αιφνιδιασμός δεν ήταν επιτυχής, η φανερή υπεροχή εξοπλισμού των Γερμανών και η ικανότητά τους για γρήγορα μετακίνηση θα κατέστρεφε την επιχείρηση.

Για τα σώματα του ΕΛΑΣ της 8ης Μεραρχίας αποφασίζονται λοιπόν τα παρακάτω:
Το πρώτο Τάγμα του 2/39 Συντάγματος με εξαίρεση ένα λόχο, θα κινούνταν να εξουδετερώσει το φυλάκιο του Ρίβιου και να ανατινάξει και να ναρκοθετήσει τον δρόμο για Αγρίνιο.
Το δεύτερο Τάγμα του 2/39 θα χτυπούσε το φυλάκιο του Κρίκελου
Το τρίτο Τάγμα του 2/39 ενισχυμένο με το λόχο του πρώτου Τάγματος θα έμπαινε στην Αμφιλοχία
Το 3/40 Σύνταγμα θα τοποθετούνταν αμυντικά στο δρόμο Κομποτί -Μενιδίου
Το 24ο Σύνταγμα θα και τα εφεδρικά της 7ης Ταξιαρχίας θα καταλάμβαναν το Μενίδι και θα ανατίναζαν τον δρόμο Βόνιτσας - Αμφιλοχίας.
Επικεφαλής στην μάχη της Αμφιλοχίας, επιτελικά, τέθηκε ο ταγματάρχης Στάθης Αρέθας και υπεύθυνος της επιχείρησης στην γραμμή πυρός ο διοικητής του 3ου Τάγματος του 2/39, Βασίλης Σκιαδάς. Το προσωπικό που θα πλαισίωνε τον Σκιαδά ήταν εμπειροπόλεμο ενώ αποφασίσθηκε να μην λάβει μέρος στην μάχη κανένας κάτοικος Αμφιλοχίας (με εξαίρεση μόνο στελέχη) για να μην γίνουν αντίποινα στις οικογένειές τους.

Το σχέδιο μάχης που ακολουθήθηκε είναι το παρακάτω και το παραθέτουμε βασιζόμενοι σε αυθεντικό χάρτη που μοιράσθηκε σε όλους τους μαχητές του ΕΛΑΣ. 
Σύνθημα της επιχείρησης : "Φ'σέκι στους φασίστες".

Ο καπετάνιος του 2/39 Βασίλης Τσούνης




Έτσι στήθηκε η επιχείρηση της Αμφιλοχίας από το επιτελείο της 8ης Μεραρχίας και εκτελέσθηκε με στρατιωτική ακρίβεια. Στην συνέχεια μέσα από προσωπικές μαρτυρίες θα πάμε κοντά στους αντάρτες του 2/39 καθώς αυτοί μάχονται δρόμο το δρόμο και σπίτι το σπίτι μέσα στην πόλη της Αμφιλοχίας.


12 Ιουλίου
 ώρα 20:00:  Το σώμα των ανταρτών είναι σε κίνηση στα εξωτερικά υψώματα της πόλης. Το κάπνισμα απαγορεύεται και οι μονάδες αρχίζουν να παίρνουν μία μία τις θέσεις τους. Μια αδύναμη φωτούλα εμφανίζεται στο ύψωμα Παναγίτσα κοντά στην εκκλησία. Σε λίγο σβήνει. Ο 10ος Λόχος είναι εκεί και ξεκινά να κατεβαίνει προς την πόλη.
23:45 : Δύο κόκκινες φλόγες στο ύψωμα κοντά στο Αη - Γιώργη. Τα δύο πολυβόλα είναι στην θέση τους.
23:45: Μιά πράσινη λάμψη στην Παναγία. Το φυλάκιο του Αη- Γιώργη έχει πέσει. Τρείς Γερμανοί σκοποί που βρίσκονταν εκεί είναι νεκροί. Οι αντάρτες στήνουν μικρό όλμο στραμμένο προς την θάλασσα φοβούμενοι την έλευση σκαφών.
24:00: Περίπου 500 ΕΛΑΣίτες βρίσκονται ακροβολισμένοι στις παρυφές της πόλης περιμένουν το σύνθημα της επίθεσης
24:05: Μια τεράστια έκρηξη δονεί την ατμόσφαιρα. Ο δρόμος προς Άρτα έχει ανατιναχθεί από τον 11ο Λόχο. Στο Κρίκελο ξεκινά η μάχη, οι αντάρτες χτύπησαν και εκεί. Οι Γερμανοί αιφνιδιάζονται και δεν προλαβαίνουν να εφαρμόσουν το σχέδιο συναγερμού τους. Απομονωμένοι σε σπίτια και κτίρια προσπαθούν να συνδεθούν με την διοίκηση με φωνές, σφυρίγματα και φωτοβολίδες. Κάθε σπίτι, κάθε παράθυρο είναι μια φωλιά πολυβόλου που ξερνάει καυτό σίδερο στους αντάρτες. Ντόπιοι δοσίλογοι χτυπούν και αυτοί από τα παράθυρα. Σε αυτούς προστίθενται και άνδρες του Ζέρβα και του Χούτα που βρίσκονται στην πόλη. Η Χωροφυλακή δεν λαμβάνει μέρος στην μάχη. Έχει συμφωνήσει να μην χτυπήσει τον ΕΛΑΣ και να μην δεχθεί την δική του επίθεση.

13 Ιουλίου 
ώρα 3:00: Το φυλάκιο κοντά στον δρόμο του Αγρινίου και πολλές άλλες εστίες αντίστασης φλέγονται. Ένας πολίτης βγαίνει στο παράθυρο με ένα δίκαννο και ρίχνει στους αντάρτες φωνάζοντας "Βοήθεια Έλληνες". Οι αντάρτες του ρίχνουν και τον σκοτώνουν. Ο κάτοικος αυτός προφανώς πανικοβλήθηκε ή δεν κατάλαβε τι γίνεται και έριξε. Ήταν ένα καθ' όλα ατυχές περιστατικό.
3:30: Καίγεται το σπίτι του προδότη Τσικνιά. Οι οικογένειά του έχει οδηγηθεί έξω από τους αντάρτες. Τους δίνεται χειρόγραφη προειδοποίηση και αφήνονται ελεύθεροι. Στον τομέα του 10ου Λόχου καίγεται το σπίτι του Ευγένιου Στράτου. Η μάχη μαίνεται σκληρή . Ξεσπά βροχή. Ιαχές, κραυγές και πυροβολισμοί ακούγονται μαζί με τις βροντές του ουρανού.
4:00: Στον σταθμό διοίκησης φθάνουν οι πρώτες αναφορές. Γερμανοί σκοτωμένοι και αιχμάλωτοι πάνω από 100, ανάμεσά τους και λίγοι camissa nera (Ιταλοί μελανοχίτωνες). Σύμφωνα με τις αναφορές η μάχη πρέπει να πλησιάζει στο τέλος της, όμως τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι. Αποβραδίς, στην πόλη έχουν έρθει 7 καμιόνια γεμάτα Γερμανούς στρατιώτες που τοποθετήθηκαν σε διάφορα σπίτια. Οι Γερμανοί αυτοί, που ως τώρα δεν είχαν ρίξει λόγω της νύχτας και του ότι δεν είχαν συνδεθεί, με το ξημέρωμα αρχίζουν να ρίχνουν. Νέες εστίες ξεφυτρώνουν σε ολόκληρη την πόλη. Κανείς δεν γνωρίζει ακόμα που και πόσοι είναι. Η στρατηγική πλέον αλλάζει, στο σημείο αυτό εάν δεν υπήρχε η παλικαριά και η αυτοθυσία των ανταρτών και των καπεταναίων τους όλα θα είχαν χαθεί.
6:00: Η μάχη συνεχίζεται σκληρή και αποφασιστική και από τις δύο μεριές. Ο ήλιος ανεβαίνει. Στο ύψωμα του κάστρου τοποθετούνται όργανα της μπάντας του ΕΛΑΣ και παίζουν το "Μαύρη ειν' η νύχτα στα βουνά", το δοξασμένο τραγούδι του αλβανικού. Οι αντάρτες παίρνουν νέα δύναμη. Ξαφνικά ενώ έχει συμφωνηθεί διαφορετικά οι Χωροφύλακες αρχίζουν να ρίχνουν σε δύο τραυματισμένους ΕΛΑΣίτες που περνάνε κοντά στο κτίριο της Χωροφυλακής. Ομάδα του 3ου λόχου θα κινηθεί αργότερα προς τα εκεί και θα πάρει θέσεις. Στις φωνές των ανταρτών οι χωροφύλακες θα απαντήσουν με σφαίρες. Οι αντάρτες κινούνται αποφασιστικά και καίνε ολόκληρο το κτίριο της Χωροφυλακής με το περιεχόμενό του.
7:00: Η μάχη φθάνει στο αποκορύφωμά της. Οι απώλειες είναι πολλές. Η αποφασιστικότητα των ανταρτών, οδηγεί την πλάστιγγα της μάχης να γείρει προς το μέρος τους. Ο αντάρτης από την Αμφιλοχία Οδυσσέας (Αναστασίου) βρίσκει τον μικρό του αδελφό νεκρό σε μια έφοδο. Σκύβει τον φιλάει και του κλείνει τα μάτια. Του ψιθυρίζει δύο λόγια και μετά ορμάει στην μάχη φωνάζοντας "Πάντα μπροστά παιδιά". Αργότερα θα βρει και εκείνος τον θάνατο.
8:00: Ο αγώνας έχει μεταβληθεί σε αγώνα θέσεων. Ο γιατρός Νικολάου επιδένει και πολεμά. Το ισχυρότερο κτίριο των Γερμανών είναι το σπίτι του καπετάνιου Παπαζέκου. Είναι τρίπατο και σε ύψωμα. Γύρω γύρω είναι ενωμένο με τα δύο διπλανά σπίτια και στα παράθυρα έχουν στηθεί πολυβόλα. Εκεί φθάνει ο καπετάνιος Τσούνης με την ομάδα του. Ο ίδιος διστάζει να κάψει το σπίτι του φίλου του. Από την απέναντι μεριά ο Παπαζέκος του φωνάζει "Κάφτο γαιδάρα" (τον φώναζε χαϊδευτικά έτσι λόγω του ύψους του). Ο Τσούνης δεν θα το κάψει και έτσι θα έρθει ο ίδιος ο Παπαζέκος με δύο βαρέλια βενζίνη και θα το πυρπολήσει ολοσχερώς. Το σπίτι που ήταν γεμάτο πυρομαχικά ανατινάζεται βίαια.
9:00: Την νίκη θα καθορίσουν πια οι εφεδρείες. Στην μάχη ρίχνονται δύο ομάδες του 9ου Λόχου του 2/39 , με αρχηγό τον Παπαζέκο θα ανατινάξουν τις αποθήκες πυρομαχικών των Γερμανών. Η έκρηξη είναι τέτοια που κάμπτει το ηθικό του εχθρού. Ελάχιστες εστίες αντίστασης μένουν πια. Ένα σπίτι στον τομέα του 11ου λόχου προβάλλει ακόμα αντίσταση. Όλα βαίνουν καλώς μέχρι την στιγμή που μια σφαίρα τρυπάει τον πνεύμονα του Βασίλη Σκιαδά. Ο Σκιαδάς τοποθετείται σε φορείο και μεταφέρεται άμεσα στα Σερδίνια για να εγχειριστεί. Θα καταφέρει να επιβιώσει μέχρι το 1946 που θα δολοφονηθεί από τους χωροφύλακες. Η διοίκηση δίνεται στον Βασίλη Τσούνη. Το ματωμένο χειρόγραφο του Σκιαδά φθάνει στα χέρια του και το νέο φαίνεται να ατσαλώνει του αντάρτες παρά να τους πτοεί.
11:00 Το σπίτι στον τομέα το 11ου λόχου θα βομβαρδιστεί άγρια με όλμους και θα τυλιχθεί στις φλόγες. Ελάχιστες εστίες αντίστασης απομένουν πια. Η Αμφιλοχία έχει απελευθερωθεί.
12:00 -17:00: Η πόλη είναι ελεύθερη, οι κάτοικοι βγαίνουν σιγά σιγά στους δρόμους και αγκαλιάζουν τους αντάρτες. Δύο μικρές εστίες μένουν ακόμα αλλά είναι απομονωμένες και δεν ενοχλούν τους αντάρτες. Η γαλανόλευκη κυματίζει στην πλατεία της Αμφιλοχίας δίπλα στην θάλασσα.
18:30: Ενώ αντάρτες προσπαθούν να σηκώσουν σημαία στο 
διοικητήριο, ακούγεται ο βόμβος από τρία πλοιάρια που πλησιάζουν στον κόλπο. Παράλληλα γερμανικά τανκ εμφανίζονται από τον δρόμο προς Αγρίνιο και ρίχνουν στα υψώματα. Έχει έρθει η ώρα της σύμπτυξης και της υποχώρησης. Οι κάτοικοι δακρύζουν.
18:50 - 19:00: Τα τανκ και οι νέες γερμανικές δυνάμεις μπαίνουν στην Αμφιλοχία. Οι αντάρτες όντας πεζοί καταφέρνουν να γλιτώσουν χάρη σε ένα τυχαίο περιστατικό. Ο καπετάνιος Γιαννούλης βλέποντας τους σορούς από πτώματα των Γερμανών αποφάσισε να τα τακτοποιήσει πάνω στον δρόμο. Έτσι όταν τα τανκ βρέθηκαν σε αυτό το σημείο βρέθηκαν στο δίλημμα του να τα πολτοποιήσουν ή να χάσουν χρόνο μαζεύοντάς τα. Τελικά επέλεξαν το δεύτερο αφήνοντας τους αντάρτες να διαφύγουν.

Αποτελέσματα της μάχης

Οι απώλειες των Γερμανών ήταν συντριπτικές: 270 νεκροί Γερμανοιταλοί, εκτός αυτών που αποτεφρώθηκαν. Πιάσθηκαν 57 αιχμάλωτοι.

 Στο 4τομο έργο "Στ' Άρματα! Στ' Άρματα!", όπου την επιμέλεια της ύλης είχε ο Στρατηγός Γεράσιμος Αυγερόπουλος, οι απώλειες των Γερμανών ήταν πολύ περισσότερες. 450 νεκροί Γερμανοί και 70 ταγματασφαλίτες. Οι αιχμάλωτοι ήταν 38.
Οι απώλειες των ανταρτών ήταν 42 νεκροί από τους οποίους 5 αξιωματικοί, 54 τραυματίες από τους οποίους 12 αξιωματικοί.


Λάφυρα

Η μάχη της Αμφιλοχίας ήταν πολύ σημαντική και λόγω της μεγάλης ποσότητας πολεμικού υλικού που καταλήφθηκε από τον ΕΛΑΣ. Συγκεκριμένα καταλήφθηκαν: 300 μάουζερ , 400 βαριά και ελαφρά αυτόματα όπλα, 65 μεταγωγικά γεμάτα τρόφιμα και πυρομαχικά (δύο φορτηγά τροφίμων μοιράσθηκαν στον κόσμο). Πολύ υλικό ιματισμού και υπόδησης. Πολλά φάρμακα και τηλεφωνικό υλικό. Πάνω από 60 μουλάρια και άλογα. Η λευκή φοράδα με την οποία ο Άρης Βελουχιώτης μπήκε στην Λαμία ήταν δώρο του 2/39 από την μάχη της Αμφιλοχίας.


Το τηλεγράφημα του Ζέρβα

Η τεράστια νίκη του ΕΛΑΣ στην Αμφιλοχία δεν μπορούσε να περάσει απαρατήρητη και από την διοίκηση της ΕΟΕΑ-ΕΔΕΣ. Η νίκη αυτή σήμαινε αύξηση των δυνάμεων του ΕΛΑΣ στην περιοχή του Βάλτου πράγμα που περιόριζε ακόμα περισσότερο τον Ζέρβα. Έτσι ο τελευταίος στέλνει το παρακάτω τηλεγράφημα στο Γενικό Αρχηγείο ΕΛΑΣ.

"Απελευθερωτικός στρατός σας εισβάλων πόλιν Αμφιλοχίας έκαυσε εδήωσε και κατέσφαξε άνδρας γυναίκας και αθώα παιδιά Διεμαρτυρήθημεν διά απάνθρωπον δράσιν απελευθερωτικού σας στρατού εις πάντα έχοντα ανθρώπινην συνείδησιν"


Το τηλεγράφημα του ΕΛΑΣ που στάλθηκε σε απάντηση του Ζέρβα ήταν το παρακάτω:

"Απελευθερωτικός μας στρατός μάχεται κατακτητήν και τους εντόποιους συμμάχους του. Απελευθερωτικός μας στρατός μάχεται υπέρ πατρίδος και ουχί υπέρ προδοτών ων ευαίσθητος πάτρων εκηρύχθητε..."



O τραγικός πατέρας...

Καμιά φορά, τόσο σε αυτό το blog όσο και στην πραγματικότητα αναλογιζόμαστε ιστορίες και συμβάντα που γνωρίζουμε ότι έγιναν χωρίς να μπορούμε 100% να νιώσουμε όπως οι πρωταγωνιστές τους.
 Έτσι και εδώ που μιλήσαμε για την ηρωική μάχη του ΕΛΑΣ στην Αμφιλοχία δεν θα μπορούσαμε να έρθουμε στην θέση των ανθρώπων που μάχονταν αλλά και των όσων τους βλέπανε έντρομοι από τα παράθυρά τους. 

Ο Κ. Αναστασίου είχε τρία παιδιά: τον Θύμιο τον Χαράλαμπο και τον Γιώργο. Στην μάχη της Αμφιλοχίας, ο πατέρας αυτός έχασε τα δύο. Οι Γερμανοί αφού ανακατέλαβαν την πόλη είχαν μαζέψει τα πτώματα των πεσόντων στην πλατεία και αρνούνταν να τα θάψουν. Ο πατέρας αυτός τότε, μέσα σε όλη του την τραγικότητα πήγε ένα σκοτεινό βράδυ με ένα σακί και ένα μαχαίρι και έκοψε κρυφά τα κεφάλια από τα παιδιά του. Δεν μπορούσε ο τραγικός αυτός πατέρας να τα σηκώσει και τα δυο στα χέρια και να τα θάψει χωρίς να τον δουν. Έτσι αποφάσισε να θάψει μοναχά τα κεφάλια. Τα έθαψε στον βορινό τοίχο του νεκροταφείου. 

Οι νεκροί του ΕΛΑΣ

Στο 4τομο έργο "Στ' Άρματα! Στ' Άρματα!", όπου την επιμέλεια της ύλης είχε ο Στρατηγός Γεράσιμος Αυγερόπουλος, αναφέρονται και μερικά άλλα ονόματα: 




Ο άμαχος πληθυσμός



Οι νεκροί άμαχοι της μάχης της Αμφιλοχίας (τα στοιχεία από αυτόπτες μάρτυρες, εν ζωή μαχητές, Βιβλία των Θέμη Μοσχάτο, Φιλ. Γελαδόπουλο)

Ελισάβετ Τσιρογιάννη, ετών 80, θανούσα από αδέσποτη σφαίρα στο παράθυρο του σπιτιού της.
Αγγελική Τριανταφύλλου, ετών 78, θανούσα κατά την ανταλλαγή πυρών ανάμεσα σε Γερμανούς και αντάρτες. Πέθανε στην αυλή του σπιτιού της.
Δημήτρης Φλώρος, πυροβολήθηκε από αντάρτη αφού του έριξε με το δίκαννο, πιθανότατα μπερδεύτηκε αφού έριχνε φωνάζοντας "βοήθεια Έλληνες".
Αλέκος Βαζούρας, ετών 70, σκοτώθηκε από αδέσποτη σφαίρα ενώ στο σπίτι του είχαν οχυρωθεί Γερμανοί.
Γιώργος Φίλος, ετών 75 σκοτώθηκε από αδέσποτη σφαίρα κατά την ανταλλαγή πυρών.







*1
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ 

Ο Γεράσιμος Αυγερόπουλος, γεννημένος στο Αγρίνιο στις 20 Οκτωβρίου 1887, ήταν Έλληνας στρατιωτικός, αντιστασιακός και βουλευτής της Αριστεράς, ιδρυτικό μέλος της ΕΔΑ. Κατά την Εθνική Αντίσταση ήταν διοικητής της 8ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ Ηπείρου-Δ.Στερεάς.
Θήτευσε στη Στρατιωτική Σχολή Υπαξιωματικών και πήρε το βαθμό του ανθυπίλαρχου. Πήρε μέρος στην Επανάσταση στο Γουδί το 1909. Στον Α’ Βαλκανικό πόλεμο διακρίθηκε στις μάχες Ελασσόνας-Σαραντάπορου-Γιαννιτσών-Σόροβιτς (Αμυνταίου), ενώ στο Β’ πήρε μέρος στις μάχες Παγγαίου-Κιλκίς-Λαχανά-Κρέσνας-Τζουμαγιάς-Νευροκοπίου. Πήρε μέρος στις μάχες του Βαλκανικού Μετώπου το 1917-18, οπότε και μνημονεύτηκε στις ημερήσιες διαταγές των στρατηγείων Ελλάδας, Γαλλίας και Βρετανίας.
Μεταξύ 1919-1922 πήρε μέρος στη Μικρασιατική Εκστρατεία και στην Α.Θράκη. Απομακρύνθηκε από τον Μεταξά, δικαιώθηκε όμως από το ΣτΕ, αλλά παραιτήθηκε το 1939 καθώς δεν άντεχε να υπηρετεί το καθεστώς.
Ίδρυσε την αντιδικτατορική κίνηση “Πρόμαχοι Λαϊκών Ελευθεριών”. Ο ίδιος προσχώρησε πρώτα στον ΕΛΑΣ Θεσσαλίας και από το Δεκέμβρη του 1943 αναλαμβάνει την 8η Μεραρχία του ΕΛΑΣ Ηπείρου-Δ. Στερεάς.
Στα τέλη του Δεκέμβρη του 1944 γίνεται μέλος του ΚΚΕ. Μετά τη Βάρκιζα είναι συνιδρυτής του Δημοκρατικού Ριζοσπαστικού Κόμματος που συμμετείχε στο ΕΑΜ. Το 1945 συνελήφθη και φυλακίστηκε σε Άρτα-Γιάννενα, ενώ από το 1948 εξορίζεται σε Ικαρία, Μακρόνησο, Άη Στράτη, στερούμενος της σύνταξής του ως το 1952.
Ιδρυτικό μέλος της ΕΔΑ, εκλέχτηκε 3 φορές βουλευτής. Το 1965, σε ηλικία 78 ετών, κατά τον εορτασμό της επετείου της ανατίναξης της γέφυρας του Γοργοποτάμου συνελήφθη επειδή “παρότρυνε τους παρευρισκομένους σε αντίσταση κατά της αρχής” και, ως “ύποπτος φυγής”, προφυλακίστηκε. Καταδικάστηκε σε 2 χρόνια φυλάκιση, αρνούμενος να υποβάλει αίτηση χάριτος. Τελικά το 1966 συγκλήθηκε αυτεπάγγελτα το Συμβούλιο Χαρίτων και του τη χορήγησε.
Η Χούντα, από την πρώτη μέρα τον συνέλαβε και τον έστειλε στη Γιούρα, παρότι ήταν 80 ετών. Εκεί ο ίδιος έδιωξε τον Παττακό όταν ζήτησε να τον δει. Στα μέσα του 1969, νοσηλευόμενος στο νοσοκομείο κρατουμένων “Άγιος Παύλος”, απελευθερώθηκε.
Πέθανε το 1981.

*2
ΣΤΑΘΗΣ ΑΡΕΘΑΣ

Ο Στάθης Αρέθας υπήρξε στρατιωτικός διοικητής και ταγματάρχης της 7ης ταξιαρχίας της 8ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ στο Ξηρόμερο.

*3
ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΠΡΙΦΤΗΣ

Ο Γεράσιμος Πρίφτης υπήρξε  ένα από τα πιο πολύτιμα στελέχη του ΕΛΑΣ και του ΚΚΕ. Στον ΕΛΑΣ εντάχθηκε από το 1943 ως έφεδρος υπολοχαγός. Αργότερα έλαβε τον βαθμό του υπασπιστή στην 8η Μεραρχία του ΕΛΑΣ που έδρευε στην Ρούμελη. Επίσης τέθηκε διευθυντής του κρυπτογραφικού τμήματος. Με τον εμφύλιο (1947) εστάλει στο κολαστήριο της Μακρονήσου στο τάγμα σκαπανέων όπου παρέμεινε μέχρι το 1954.




*4
ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΚΙΑΔΑΣ


Γεννήθηκε το 1912 στον Αι- Βλάση Τριχωνίδας. 
Τελείωσε την σχολή ιππικού Χαλκίδας. Στο αλβανικό μέτωπο υπηρέτησε σε έφιππη ομάδα αναγνώρισης, που μπήκε πρώτη στην πόλη της Κορυτσάς. Παρασημοφορήθηκε με το αριστείο ανδρείας και προήχθη σε ίλαρχο. Από το 1938 ήταν μέλος του ΚΚΕ και στην Κατοχή βγήκε στο βουνό με τις πρώτες ανταρτομάδες του ΕΛΑΣ με το ψευδώνυμο "Επαμεινώνδας". Αργότερα του ανατέθηκε η Διοίκηση του 3ου Τάγματος του 2/39 Συντάγματος που πολέμησε στην μάχη της Αμφιλοχίας όπου ο ίδιος τραυματίσθηκε βαριά. Λίγο μετά την αποφυλάκισή του το 1946 και με τον εμφύλιο να ξεκινάει, ο Β. Σκιαδάς προσπαθώντας να ξαναβγεί στο βουνό από την πόλη του Αγρινίου, σκοτώθηκε σε ενέδρα της Χωροφυλακής μαζί με τον καπετάνιο Αυγούλη. Κάποιος άγνωστος αντάρτης σύντροφός του τον έθαψε στο βουνό Παναιτωλικό. Στην φωτογραφία ο Β. Σκιαδάς εικονίζεται με το βέλος ανάμεσα σε συντρόφους του από το αρχηγείο Ναυπακτίας. 
Βιογραφία του κυκλοφορεί από τον αδελφό του Νίκο Σκιαδά και τον Σύλλογο Αιτωλοακαρνάνων Αντιστασιακών. 

*5
ΠΑΝΟΣ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗΣ

Ο Γιαννούλης αναγκάζεται από το καλοκαίρι του 1941 ακόμη να βγει στο βουνό. Ένας από τους πρώτους Λευκαδίτες αντάρτες. Στην προσπάθειά του να βγάλει μια γραφομηχανή έξω από την πόλη της Λευκάδας συγκρούεται με μια ιταλική περίπολο, που θέλησε να του κάνει έρευνα, σκοτώνοντας με το πιστόλι του έναν Ιταλό και τραυματίζοντας δεύτερο. Ο ίδιος κατόρθωσε να διαφύγει. Αυτό ήταν το πρώτο αιματηρό επεισόδιο στο νησί που αναπτέρωσε το ηθικό του λαού. 
Στα μέσα περίπου του '42 η ΕΑΜική Αντίσταση στη Λευκάδα συγκροτεί την πρώτη ένοπλη ΕΛΑΣίτικη ομάδα με καπετάνιο τον Πάνο Γιαννούλη.
Ο Πάνος Γιαννούλης πήρε μέρος σε πολλές μάχες ενάντια στους Γερμανούς και τους ντόπιους συνεργάτες τους. Μεταξύ αυτών στη μεγάλη μάχη της Αμφιλοχίας -μια από τις μεγαλύτερες μάχες που έδωσε ο ΕΛΑΣ- ως διοικητής Λόχου του ΙΙΙ Τάγματος του 2/39 Συντάγματος (της VII Ταξιαρχίας), όπου είχαν καταφύγει και πολλοί άλλοι Λευκαδίτες ως αντάρτες στο μόνιμο ΕΛΑΣ. Ήταν το Τάγμα, που ενισχυμένο με ένα λόχο του I Τάγματος, διατάχθηκε τότε να ενεργήσει μέσα στην πόλη της Αμφιλοχίας και να την καταλάβει. 
Μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας και εξαιτίας της τρομοκρατίας και των διωγμών σε βάρος των αγωνιστών που συμμετείχαν στο ΕΑΜικό κίνημα ο Γιαννούλης αναγκάζεται να ξαναβγεί στην παρανομία. Συγκροτεί και πάλι μαζί με μερικούς ακόμη διωκόμενους συντρόφους του ομάδα παράνομων αγωνιστών που μεγαλώνει με τον καιρό και το 1947 είναι μια αξιόλογη μονάδα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) στη Λευκάδα. 
Την περίοδο 1946-1947 ιδρύεται το Αρχηγείο Ξηρομέρου-Λευκάδας του ΔΣΕ με αρχηγό τον ίδιο. Στις αρχές του 1947 το μεγαλύτερο τμήμα της ομάδας του Γιαννούλη περνά στο Ξηρόμερο, κατόπιν εντολής του Γενικού Αρχηγείου του Δημοκρατικού Στρατού, με σκοπό τη δημιουργία αντάρτικου κινήματος στην περιοχή. 
Το τμήμα Γιαννούλη ενώθηκε με μια μικρή ομάδα που βρίσκονταν εκεί. Οι αντάρτες έχουν να αντιμετωπίσουν απαρχής ισχυρές δυνάμεις του κυβερνητικού στρατού ΜΑΥδες και χωροφύλακες. Κοντά στο χωριό Παλιάμπελα συγκρούονται με τις δυνάμεις αυτές, όπου συλλαμβάνεται αιχμάλωτος ο σύνδεσμός τους με το Γενικό Αρχηγείο του ΔΣΕ, ο οποίος υποκύπτοντας στα βασανιστήρια αποκαλύπτει στον εχθρό όλο το σχέδιο δράσης των ανταρτών. Οι αντάρτες υποχρεώνονται να χωριστούν σε μικρές ομάδες, από τις οποίες η μία ξαναπέρασε στη Λευκάδα, ενώ οι άλλες παρέμειναν στην Ακαρνανία. Μια από αυτές υπό τον Γιαννούλη, στην προσπάθειά της να αποφύγει ένα κυβερνητικό απόσπασμα, έφτασε στο Άκτιο (Πούντα) και πρόβαλε άμυνα μέχρι τέλους. 
Ο Γιαννούλης έχασε τη ζωή του στην τελική προσπάθεια να διαφύγει με καΐκι.

*6
ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΟΥΝΗΣ

Καπετάνιος του ΕΛΑΣ στο 2/39 Σύνταγμα και αργότερα μόνιμος αξιωματικός. Πολέμησε στο αλβανικό μέτωπο και αργότερα εμπλούτησε με την πολύπλευρη δράση του τις γραμμές του ΕΛΑΣ. Συμμετείχε στην μάχη της Αμφιλοχίας το 1944 και μετά τον τραυματισμό του Βασίλη Σκιαδά «Επαμεινώνδα» ανέλαβε την διοίκηση της μάχης. Το ψευδώνυμό του ήταν «Τσούνης» ή «Γαιδάρας» λόγω της μεγάλης σωματικής του διάπλασης. Τιμήθηκε με ειδική μνεία για τα ανδραγαθήματά του από Γενικό Αρχηγείο του ΕΛΑΣ. Με την αρχή του Εμφυλίου καταδικάσθηκε τρείς εις θάνατον ερήμην του και κρύφθηκε στην Πρέβεζα. Αργότερα τον συνέλαβαν και τον καταδίκασαν σε ισόβια κάθειρξη. Τελικά περνώντας από σχεδόν όλες τις γνωστές φυλακές πολιτικών κρατουμένων, ο Βασίλης Τσούνης αποφυλακίζεται το 1956. Έφυγε το 2011 πλήρης ημερών και σε ηλικία 97 ετών. 

*7
ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΖΕΚΟΣ

Γεννήθηκε στη Γρανιτσά Ευρυτανίας το 1905 και το 1913 εγκαταστάθηκε οικογενειακώς στο Βάλτο. Υπηρέτησε σημαιοφόρος στο πολεμικό ναυτικό και αργότερα στο εμπορικό. Εκεί είχε την πρώτη επαφή με τις προοδευτικές ιδέες. Το 1941 προσχώρησε στις τάξεις του ΕΑΜ και το 1943 στον ΕΛΑΣ. Πήρε μέρος στην μάχη της Αμφιλοχίας (1944) όπου έδειξε απαράμιλλη γενναιότητα και αυτοθυσία καίγοντας το ίδιο του το σπίτι του που το είχαν κατλάβει οι Γερμανοί. Για αυτή του την πλούσια δράση καταδικάσθηκε απο το κακουργιοδικείο Πατρών σε θάνατο και εκτελέσθηκε στις 29-8-1949 στην Κεφαλονιά.


ΠΗΓΕΣ: 1Κόκκινος Φάκελλος
                  2.Στ' Άρματα! Στ' 'Αρματα - Εκδόσεις Γιαννίκος
                   3.kolivas.de
                     4.Μάγερ, Χέρμαν Φρανκ (2009). Αιματοβαμμένο Έντελβαϊς. Η 1η Ορεινή                                        Μεραρχία,το 22ο Σώμα Στρατού και η εγκληματική δράση τους στην Ελλάδα,                              1943-1944.
                 
Share
Divider Graphics
~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

Σάββατο 5 Ιουλίου 2014

Τα καλοκαιρινά τα μεσημέρια...


...στο χωριό, τότε και τώρα.





του Κώστα Μπούτιβα - Καστρινού

Κάθομαι στο μπαλκόνι καταμεσήμερο... τούτη την ώρα γυρίζει ο ήλιος, και πιάνει να δροσίζει λίγο από δω, χωμένος ανάμεσα στη τέντα απολαμβάνω τη μεσημεριάτικη ψιλοσιωπή...
Μάλλον γερνάω επικίνδυνα, κάποτε αυτή η σιωπή ήτανε ο χειρότερος καλοκαιρινός μου εφιάλτης. Τότε που τα καλοκαίρια ξυπνάγαμε το πρωί, και βγαίναμε στο δρόμο, να παίξουμε λιγάκι, να κλωτσήσουμε λίγο τη μπάλα, να προλάβουμε να ζήσουμε λιγάκι σαν παιδιά, μέχρι να ’ρθουνε οι δικοί μας απ’ το χωράφι με τον καπνό, κι αρχίσουνε οι μανάδες να ξεφωνίζουνε στο δρόμο "Κωστάκηηηηηη, τσακίς κι έλα γι’ αρμάθιασμα". 


Και να αρχίσουμε να μαζευόμαστε γύρω απ’ το λόφο με τον καπνό με τη καπνοβελόνα παραμάσχαλα. Και μετά κατά το μεσημεράκι, και το προχειροφτιαγμένο φαγητό, άρχιζε εκείνο το εκνευριστικό τρίωρο, όπου δεν έπρεπε να ακούγεται σχεδόν τίποτα. Οι μεγάλοι μπαϊλντισμένοι απ’ το ξενύχτι για το μάζεμα, έγερναν εκεί δίπλα απ’ το σωρό με το καπνό να κλέψουν λίγο ύπνο, και μείς, ανήσυχα διαβόλια, έπρεπε η να κάνουμε ησυχία , ή δυνατόν να γίνουμε αόρατοι... Το μόνο που τάραζε τη σιωπή ήτανε τα τζιτζίκια, κάνα ροχαλητό, και κάνα ενοχλημένο "σκάστε" σε κάποιο θόρυβο που μόλις ακουγόντανε.

Πόσο βαριόμουνα τότε αυτά τα καλοκαιρινά μεσημέρια. Με το μάτι κολλημένο στο λόφο απ’ τον καπνό που έπαιρνε και λιγόστευε, και το αυτί στο ράδιο που έλεγε την ώρα κάπου –κάπου, περιμέναμε πότε θ’ αρχίσει να βραδιάζει, να βγάλουμε τις αρμάθες στη λιάστρα, και ν’ αρχίσουν να ακούγονται ξανά οι πρώτες παιδικές φωνές στο δρόμο, να ακουστούν τα πρώτα χτυπήματα της μπάλας, και να αποκτήσει ξανά το καλοκαίρι μας ζωή. Το βραδάκι ένιωθα πως ο κόσμος ζωντάνευε ξανά. Μια βόλτα στο βραδινό αεράκι, και οι μυρωδιές απ’ τις ταβέρνες, σ’ έκαναν να νοιώθεις πως μια ακόμα ευλογημένη καλοκαιρινή νύχτα είναι κοντά.


Τα χρόνια πέρασαν, κι ο κόσμος άλλαξε, η πίκρα του καπνού που έζησε και μεγάλωσε χιλιάδες τότε οικογένειες, έπαψε πια σ’ αυτό το τόπο να υπάρχει. Και τα παιδιά άλλαξαν πια κι αυτά στην εποχή μας. Οι μανάδες δε τα μαζεύουνε πια στριγγλίζοντας γι’ αρμάθιασμα, μα και δεν βγαίνουν πια τόσο πολύ στο δρόμο για να παίξουν.. Ανοίγουν μόνο το ψυγείο για να βρούνε το φαγητό, πριν να καθίσουνε ξανά μπροστά στο «λάπτοπ».
Και η μεσημεριάτικη ψιλοσιωπή του καλοκαιριού σου τα θυμίζει όλα αυτά. Αυτή η λίγη «βουβαμάρα» στη γειτονιά, τα αυτοκίνητα που αραιώνουν, οι ομιλίες που ολιγοστεύουνε, σου επιτρέπει να ξεχωρίζεις που και που και τον ήχο από κάποιο μακρινό τζιτζίκι. Και μετά, το απογευματάκι, η ζωή επιστρέφει ξανά, άνθρωποι ξυπνούν, παράθυρα ανοίγουν, τηλεοράσεις γουργουρίζουνε - όλα τα κανάλια μαζί - οι ήχοι ξανανακατεύονται, και τα παιδιά ξαναφωνάζουν. Κι αν δεν υπάρχει πια η μυρωδιά απ’ το καπνό που κυριαρχούσε τότε στην ατμόσφαιρα, το βραδινό το αεράκι υπάρχει ακόμα στο χωριό, κι έτσι ακόμα υπάρχουμε κι εμείς.

Αναδημοσίευση από το AGGELOKASTRO NEWS

Divider Graphics
~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~