Πέμπτη 17 Απριλίου 2014

Πάσχα στα Προσφυγικά


1935



1950



1952







Δεκαετία του '60, επί της οδού Ιωνίας



Ευχαριστώ θερμά την Μπέμπα Δρόσου 
για την παραχώρηση των φωτογραφιών.

Share
Divider Graphics
~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~


Τετάρτη 16 Απριλίου 2014

ΡΟΥΣΑΛΙΑ





Τα Ρουσάλια είναι τα κάλαντα του Πάσχα, που τραγουδούσαν στο Βραχώρι (Αγρίνιο), ίσως και σε άλλες περιοχές, τους προεπαναστατικούς χρόνους και τις πρώτες δεκαετίες μετά την επανάσταση.
 Η αναφορά σε τουρκοπούλες και εβραιοπούλες είναι ενδεικτική πάντως του Βραχωριού όπου, όπως είναι γνωστό, ήταν έντονη η παρουσία Τούρκων προυχόντων και εβραίων εμπόρων.
 Τα Ρουσάλια έχουν, όπως λέγεται, τις ρίζες τους στους Ρωμαϊκούς χρόνους. 
Τότε ονομάζονταν "Ροζάρια" (από το λατινικό rosa=τριαντάφυλλο). 
Στα βυζαντινά χρόνια πήρε την ονομασία "Ροζάλια" για να καταλήξει στα νεότερα χρόνια,  στην περίοδο της τουρκοκρατίας με το όνομα "Ρουσάλια".


"Τα Ρουσάλια"


Καλώς σ' έβραμε αφέντη, άρχοντά μου και λεβέντη
Να στα πούμε τα Ρουσάλια, πέστε τα ρε παλικάρια
Να στα πούμε σένα πρώτα, που σε βρήκαμε στην πόρτα
Και ξυστέρου της κυράς μας και της ρουσοπέρδικάς μας
Κάτω σ' ένα περιβόλι, δάφνη και μηλιά μαλώνει
Δάφνης πήρα εγώ κλωνάρι, να με πάρει το ποτάμι
Να με πάει δύση-δύση, κάτω στη γιαλέρνια βρύση
Όπου πλένουν οβριοπούλες, καματίζουν τουρκοπούλες
Βάλε το δεξί σου χέρι, μες στην αργυρή σου τσέπη
Βγάλε το εικοσιπεντάρι, δος το του σαχανατάρη*
Να σας πούμε Χριστός Ανέστη, που ετάφη και ανέστη.

Σαχανατάρης λέγεται εκείνος που κρατάει το σ α χ ά ν ι, τον δίσκο δηλαδή για να μαζεύει τα λεφτά.
~~~~~~~~~~

Από την διαδικτυακή εφημερίδα του Αγρινίου "Η ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ". 

Τρίτη 15 Απριλίου 2014

Πάσχα στο Αγρίνιο 6 δεκαετίες πριν






Μέρες που 'ναι κι ευκαιρίας δοθείσης ας πάρουμε μια φωτογραφική γεύση από το Πάσχα στο Αγρίνιο στα τέλη της δεκαετίας του '50 και στις αρχές του '60.

Τότε που ακόμα η ψησταριά ήταν όνειρο,πόσο μάλλον η ηλεκτρική ψησταριά!
Τότε που ολόκληρη η γειτονιά μαζεύονταν στην πιο μεγάλη αυλή και το ψήσιμο του οβελία εξελίσσονταν σε γλέντι τρικούβερτο.

Δυό φούρκες εκατέρωθεν,από πάνω η σούβλα (τότε υπήρχαν και ξύλινες) με τ' αρνί και κάτω στο χώμα τα κάρβουνα να καίνε!Τριγύρω όλα τα μέλη της κάθε φαμίλιας και οι νοικοκυρές φρόντιζαν τα σχετικά εδέσματα μέχρι να βγει το πρώτο κοκορέτσι.

Τις αναμνηστικές φωτογραφίες που βλέπετε μας έστειλε ο φίλος Στέλιος Ασημάκης,βέρος-γηγενής Αγρινιώτης,ο οποίος και εικονίζεται στην επάνω φωτογραφία ως... μαξμάκι τότε 6 χρόνων!

Βρισκόμαστε λοιπόν στο Αγρίνιο,στη γειτονιά της Αγίας Τριάδας,στη Μακρή 42Α κι είναι 1962 οι οικογένειες των Γιώργου Αγγέλη,του Νίκου Θανασούλα και πολλών ακόμα επί το έργον (φωτο επάνω)





ΠΑΣΧΑ του 1958 στο Αγρίνιο και στην οδό Μακρή στο αρχοντικό (διατηρητέο μεν,εγκαταλελειμμένο δε) της θείας Ρωμαλέας Παπαϊωάννου.
Εικονίζονται ο Πάνος Ασημάκης,η θεία Ρωμαλέα,ο μπαρμπα Μήτσος Κολοβός με τη γυναίκα του και κάτω η Κωνσταντούλα Τζερεμέ με τη θεία Κία,μητέρα του Στέλιου και σύζυγο του Πάνου Ασημάκη.







Αγρίνιο ΠΑΣΧΑ του 1963 και πάλι στην οδό Μακρή,στη μεγάλη αυλή με το πηγάδι στη μέση,που περικλείονταν από τα σπίτια των Ασημάκηδων,του Αγγέλη,του Καφέ και του Τσούκα.
Τουλάχιστον δέκα οικογένειες έψηναν μαζί και στο τέλος φωτογραφήθηκαν.

Από αριστερά κάτω ο μπαρμπα-Χριστόφορος Ζάβρας (πεθερός του Νίκου Θανασούλα),ο Πάνος Ασημάκης (πατέρας του Στέλιου),ο Γιώργος Αγγέλης (το αρτοποιείο στο Συντριβάνι),ο Κρίτων Γκουντής (εργολάβος οικοδομών εξ Ιωαννίνων,έχτισε τη μισή Αγία Τριάδα και την πολυκατοικία δίπλα στο Ακροπόλ στην πλατεία),ο μπαρμπα Μήτσος ο Γκουντής,ο Νίκος Θανασούλας,ο Σταύρος Θανασούλας και ο εραστής της σωστής καπνοκαλλιέργειας στο Ρουπακιά Κώστας Τσούκας.
Στο μπαλκόνι της πολυκατοικίας (το μοναδικό τριώροφο τότε στη γειτονιά,που στα μάτια μας έμοιαζε ουρανοξύστης!) του Αγγέλη τα μέλη των οικογενειών των προαναφερθέντων και λοιποί φίλοι.

Ωραίες εποχές,ωραίοι άνθρωποι κι όμορφα έθιμα που όσο περνούν τα χρόνια ξεθωριάζουν!

Share
Divider Graphics
~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

Σάββατο 12 Απριλίου 2014

Τα Λαζάρια



Κάθε χρονιά η ίδια «ευλαβική» διαδικασία μετά το σχολειό, τ’ απόγευμα της Παρασκευής, παραμονής του Λαζάρου εκείνα τα χρόνια στο χωριό. Όλοι στο πόδι μικροί και μεγάλοι να φτιάξουν το Λάζαρο. Χοντρά και σκληρά καλάμια, για να γίνει ο σκελετός.


Ένας καλαμένιος σταυρός με το κάτω άκρο του πιο μακρύ. Κι έπειτα οι τρύπες στα πλάγια για να μπούν τα μικρότερα ψιλοκομμένα καλάμια που θα κρατούν τα πλεγμένα «βάγια», που αργότερα θα καλυφτούν με ένα λευκό πανί «μπελονιασμένο» γύρω- γύρω που συμβολίζει το «Σάβανο» του νεκρού Λάζαρου. 

Σ’ αυτό το πανί αργότερα θα ράβονταν ένας μαύρος σταυρός που θα περιβάλλονταν από καρφιτσωμένα λουλούδια, κυρίως μοβ βιολέτες. Για να κρεμαστούν αργότερα τα κύπρια (μεγάλα χάλκινα γιδοκούδουνα) και διάφορα άλλα κουδούνια. Το Σαββατιάτικο πρωινό του Λαζάρου αντιλαλούσε όλο το χωριό από παιδικές φωνές και κουδουνίσματα καθώς τα παιδιά γύριζαν παρέες- παρέες στα σπίτια και τραγουδούσανε την Ανάσταση του Λαζάρου, κρατώντας το ανθοστόλιστο ομοίωμα με τα κρεμασμένα κουδούνια.

Από το zitsa.blogspot.gr

Σήμερα έρχεται ο Χριστός Επουράνιος Θεός
και στην πόλη Βηθανία Μάρθα κλαίει και Μαρία. 
Λάζαρο τον αδερφό τους Φίλο και αγαπητό τους. 
Πες μας Λάζαρε τι είδες εις τον Άδη που επήγες; 
Είδα φόβους, είδα τρόμους, είδα βάσανα και πόνους,
δώστε μου λίγο νεράκι να ξεπλύνω το φαρμάκι, 
το φαρμάκι των χειλέων, και μην με ρωτάτε πλέον.

Οι παλιότεροι λέγανε ότι το έθιμο ετούτο με τα Λαζάρια και τα κουδούνια στον τόπο μας είχε επικρατήσει απ’ την έξοδο του Μεσολογγίου. Είχαν προγραμματίσει λέει οι δημογέροντες και οι οπλαρχηγοί πριν ξεκινήσει η έξοδος να αιφνιδιάσει τους Τούρκους απ’ τα νότα τους ο Καραϊσκάκης. Όμως εκείνο το βράδυ ο φιλάσθενος Στρατηγός αρρώστησε πάλι, κι έμεινε στο κρεβάτι ψηλά στα χωριά του Θέρμου. Έτσι οι κάτοικοι των γύρω χωριών αποφάσισαν να κάνουν οι ίδιοι τον αντιπερισπασμό «αιφνιδιάζοντας τον οχτρό» για να μπορέσουν οι πολιορκημένοι να βγουν απ’ την πόλη. Μάζεψαν τα κύπρια απ’ τα γίδια και τα κουδούνια απ’ τα πρόβατα, κι αφού τα κρέμασαν σε αυτοσχέδιους ξύλινους σταυρούς, βγήκαν πίσω απ’ τους Τούρκους και κατάφεραν με την «οχλαγοή» να τους αιφνιδιάσουν για λίγο, πριν τους προδώσει ένα τομάρι Ζακυνθινός.

Τη μορφή αυτού του Αγγελοκαστρίτικου ομοιώματος του Λαζάρου όσο κι αν έψαξα δεν την συνάντησα πουθενά αλλού. Είναι κι αυτό ένα απ’ τα χαρακτηριστικά του χωριού μας, που πρέπει να κλειδώσουμε τώρα που όλα χάνονται, βαθιά στην μνήμη μας και στην καρδιά μας.

Μπούτιβας Κώστας – Καστρινός




Share
Divider Graphics
~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~

Παρασκευή 11 Απριλίου 2014

Γραμματόσημα του Ε.Λ.Α.Σ. και της Ε.Α.

Σεπτέμβριος του '44. 
Το Αγρίνιο έχει ήδη απελευθερωθεί και το Λαϊκό Δημοτικό Συμβούλιο Αγρινίου, αποτελούμενο από τον πρόεδρο Θανάση Κακογιάννη και τα μέλη Κ. Καραμανίδη, Ι. Ροντήρη, Κ. Καραπαπά, Χρ. Καπελάκη, Κ. Καζαντζή και Ν. Πολυμερίδη, αποφασίζει την επισήμανση γραμματοσήμων που είχαν εκδοθεί από  το κράτος και κυκλοφορούσαν ήδη από το Δημόσιο Ταμείο. 
Αρχικά οι σειρές αυτές πωλούνταν τοις μετρητοίς ( σειρά αξίας 5 εκατομμυρίων και σειρά αξίας 10 εκατομμυρίων), αλλά επειδή οι συναλλαγές εκείνη την περίοδο γίνονταν με ανταλλαγές σε είδος, αποφασίστηκε να διατεθούν γραμματόσημα αξίας 25 εκατομμυρίων αντί 75 δράμια καλαμπόκι. Αργότερα άλλη ειδοποίηση ανέφερε "50 δράμια καλαμπόκι για τα γραμματόσημα του Ε.Λ.Α.Σ. και 15 δράμια καλαμπόκι για τα γραμματόσημα της Ε.Α".
Να επισημάνουμε ότι στο πίσω μέρος τους σφραγίστηκαν, προς αποφυγή πλαστογραφίας, με την μεταλλική σφραγίδα του Δήμου Αγρινίου, αφού πρώτα έξυσαν και αφαίρεσαν την λέξη "Βασίλειον". Έτσι η σφραγίδα έγραφε "...της Ελλάδος Δήμος Αγρινίου".
Το παρακάτω άρθρο είναι του Τάκη Μπούρα στο περιοδικό ΣΥΛΛΕΚΤΗΣ της εποχής εκείνης.




Ευχαριστώ θερμά τον κ. Γιώργο Στρατούλη 
για την παραχώρηση του άρθρου 
και των γραμματοσήμων.









  


Share
Divider Graphics
~Αγρίνιο...Γλυκές Μνήμες~